ارزیابی عملکرد دانه، ماده خشک و برخی ویژگی های کیفیت علوفه و سیلو در کشت مخلوط یونجه یکساله (Medicago scutellata) و جو بهاره (Hordeum vulgare)

به منظور تعیین مناسب‌ترین آرایش کشت مخلوط یونجه یکساله با جو بهاره از نظر عملکرد ماده خشک، دانه، شاخص برداشت و ویژگی‌های کیفی علوفه و سیلو در مقایسه با کشت خالص آن‌ها، آزمایشی در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در چهار تکرار در مزرعه آموزشی-پژوهشی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران در سال زراعی 1389-1388 در شرایط آبی اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل آرایش‌های مختلف کشت مخلوط جایگزینی و افزایشی بودند که آرایش‌های جایگزینی عبارت‌اند از: یونجه1:1 جو، یونجه2:2 جو، یونجه4:4 جو، یونجه6:6 جو، یونجه6:2 جو، یونجه4:2 جو، یونجه2:4 جو، یونجه2:6 جو و آرایش‌های افزایشی شامل یونجه20% :100% جو، یونجه40% :100% جو، یونجه100% :40% جو، یونجه100% :20% جو بودند که همراه با تیمارهای کشت خالص یونجه و جو مجموعاً 14 تیمار را تشکیل دادند. نتایج نشان داد که بیشترین میزان عملکرد علوفه خشک و دانه جو و یونجه به ترتیب (2900 و 1773 کیلوگرم در هکتار علوفه) و (1907 و 877 کیلوگرم در هکتار دانه) از کشت خالص آن‌ها به دست آمد. از لحاظ شاخص برداشت، برای جو و یونجه به ترتیب، آرایش‌های یونجه2:6 جو و یونجه2:2 جو به میزان 75/34 و 28 درصد دارای بیشترین میزان شاخص برداشت بودند. بیشترین میزان درصد قندهای محلول درآب علوفه (42/15)، درصد فیبرخام علوفه (40/38)، درصد فیبرهای غیرمحلول در شوینده خنثی سیلو (72/46)، میزان اسیدیته عصاره اشباع سیلو (31/5) از کشت خالص جو، و بیشترین درصد فیبرهای غیرمحلول در شوینده اسیدی علوفه (88/30) و درصد فیبرهای غیرمحلول در شوینده اسیدی سیلو(42/26) از کشت خالص یونجه بدست آمدند. باتوجه ارزیابی شاخص‌های کشت مخلوط برای عملکرد دانه، بیشترین میزان نسبت برابری زمین با 29/1 =LER، ضریب نسبی تراکم با 79/2 = RCCو بیشترین میزان سودمندی اقتصادی با 5/1329877 = MAI تومان از ترکیب یونجه6:2 جو و برای عملکرد علوفه خشک بیشترین میزان نسبت برابری زمین از ترکیب یونجه1:1 جو با 232/1 = LER بدست آمد. بنابر‌این با توجه به شاخص‌های اندازه‌گیری‌ شده، آرایش یونجه6:2 جو برای عملکرد دانه و آرایش یونجه1:1 جو برای عملکرد علوفه خشک بهترین آرایش‌ها بود.